Het geheim van een effectief zorggesprek
Een zorggesprek is voor veel mensen één van de moeilijkste gesprekken die er zijn. Als je het niet handig aanpakt, kan het helemaal in de soep lopen – je kunt iemands vertrouwen verliezen waardoor de ander afhaakt. Een volgende stap raakt dan alleen maar verder uit zicht.
Maar krijg je dit wél in de vingers, dan is zo’n gesprek vaak het begin van een belangrijke verandering en een cruciaal moment in iemands leven.
Effectief communiceren kan wat mij betreft alleen als je helder en concreet bent. En dat heeft een reden: het is niet alleen effectief, het zorgt ook voor vertrouwen bij de ander. Waardoor diegene onderdeel van de oplossing kan worden.
De vraag is natuurlijk: hoe doe je dat?
Verwachtingsmanagement
Een manier om hard te zijn op de feiten en toch náást de ander te gaan staan, is door bijvoorbeeld aan het begin van het gesprek te zeggen: “Wat ik wil bespreken kan wellicht pittig zijn, maar ik leg het meteen op tafel zodat je weet waar het over gaat. Het is misschien veel om te horen, maar ik geef het meteen aan zodat je weet wat je kunt verwachten.” Hierbij staat die zachtheid eigenlijk voor: verwachtingsmanagement. Je geeft de ander houvast door transparant te zijn. En, niet onbelangrijk, je spreekt je denkwolk uit, wat je menselijker maakt.
Bovendien: wanneer de verwachtingen helder zijn, luistert de ander beter. Anders kan de ander afgeleid raken en steeds denken: “Was dit alles, of komt er nog meer verrassends?” Te vaag zijn en om de hete brei heen draaien werkt dan averechts. Het leidt tot onduidelijkheid. Veel mensen ervaren dit als onprettig en onveilig.
Stel je hebt te maken met een situatie waarin je een melding doet bij Veilig Thuis. Voordat je de melding doet, moet je de betrokkenen informeren. Zo’n gesprek kan misschien pittig of zakelijk zijn, maar tegelijkertijd kun je de intentie hebben om de relatie met je cliënt te behouden. Je zou kunnen zeggen: “We hebben de laatste tijd regelmatig gesproken en onze zorgen over Jamie gedeeld. Helaas zien we dat de situatie niet verbetert, en daarom voelen we ons genoodzaakt om een melding te doen bij Veilig Thuis. Zij zullen de zorgen die we hebben bekijken en beoordelen of deze gegrond zijn.” Je schept hiermee duidelijke verwachtingen en je bent helder en transparant.

Duidelijke, gelijkwaardige taal
Taal kan een krachtig hulpmiddel zijn in dit proces, en dan met name gelijkwaardige taal. Daarin beschuldig je de ander niet, maar betrek je de persoon juist in de casus. Want ook je gesprekspartner heeft misschien wel zorgen. Je kunt ervan uitgaan dat ook zij het beste willen voor hun kind. Dus neem de ander mee in het proces, zodat je deze persoon ook de kans geeft om zélf met ideeën en oplossingen te komen. Je kunt vervolgens de ander helpen om de boodschap écht te horen, te begrijpen en te verwerken. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je folders hebt die je gesprekspartner rustig na kan lezen. Vat je verhaal samen, geef waar gepast een gevoelsreflectie (‘ik zie dat het je veel doet’) en check of de ander je heeft begrepen.
Verbinding en begrip
Je hoeft je taal dus niet te verzachten. Je kunt rechtuit zeggen wat je zorgen zijn als het gaat om dat wat er concreet is gebeurd of wat je concreet ziet of opmerkt. En ja, misschien wordt de ander boos, zie je emoties ontstaan, wordt het onprettig. En daar mag ook ruimte voor zijn. Het is mogelijk om een boodschap over te brengen zonder afbreuk te doen aan de band tussen jou en de ander. Helderheid en zachtheid gaan hand in hand en leiden samen tot verbinding en begrip – zodat de situatie voor diegene waar jij je voor inzet ook echt kan verbeteren.
Ook al lijkt het er dus vaak op dat duidelijke taal lastig of heftig is en roept het ook vaak weerstand op: juist door dit kader te scheppen in het begin, ontstaat rust en vertrouwen. Dit is vaak een grote eye-opener van deelnemers van mijn trainingen.
Wil je ook leren hoe je dit soort lastige gesprekken effectief, menselijk en toch ook professioneel kunt voeren? We gaan er volop mee aan de slag tijdens mijn trainingen.
Wil je meer weten of dit iets voor jou of jouw organisatie is? Stuur me gerust een berichtje of kijk op de site naar het actuele aanbod.

Checklist Meldcode Proof
Sinds een paar jaar is het voor organisaties die met kinderen werken wettelijk verplicht om de Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld toe te passen. Maar hoe doe je dat nu precies, en aan welke voorwaarden moet je voldoen? Is jouw organisatie al Meldcode Proof? Je komt erachter met mijn gratis checklist!

Naomi's Bespreekboom
Veel professionals blijven zoeken naar wat de beste manier is om seksualiteit bespreekbaar te maken met ouders of verzorgers. Daarnaast is het op juiste wijze reageren op seksueel gedrag van kinderen of zorgen van ouders hieromtrent een andere grote uitdaging. Om je hierbij te helpen heb ik De Bespreekboom, dé tool voor professionals om seksueel gedrag van kinderen bespreekbaar te maken’ ontwikkeld. Deze gratis tool helpt je om het verschil te maken voor kinderen.