De beste vraag die je een kind kunt stellen

Als je je zorgen maakt en je spreekt het kind hierover, hoe pak je dat dan aan? Een vraag die me tijdens trainingen vaak gesteld wordt. Als je vermoedens hebt van kindermishandeling of seksueel misbruik is het belangrijk dat je dat gesprek zorgvuldig voert. En vooraf goed afweegt of je dit gesprek überhaupt kunt en moet voeren vanuit jouw professionele rol. In alle gevallen is zorgvuldigheid essentieel, maar helemaal wanneer het mogelijk tot een aangifte kan komen. Let er overigens op dat je sowieso altijd hulp en advies van andere professionals vraagt die hier meer over weten zoals iemand van veilig Thuis, een school maatschappelijk werker of een zedenrechercheur. Zodat je goed weet wat je doet en jezelf of het kind geen tekort doet.

Hoe zorg je dat het kind zich veilig voelt en zijn of haar verhaal en vaak grote geheim met jou deelt? Van een zedenrechercheur heb ik geleerd dat er één gouden vraag is die je het beste kunt stellen. De zedenpolitie weet hoe belangrijk het is om een kind niet te ‘sturen’ en een gesprek open en transparant te voeren. Zedenrechercheurs zijn er dus heel goed in om een kind zelf te laten vertellen waardoor belangrijke informatie boven tafel komt. Ook jij kunt ervoor zorgen dat een kind over gevoelige zaken vertelt in zijn eigen woorden zonder te sturen.

Nadat je duidelijk hebt gezegd waar het gesprek over gaat, en je bent aangekomen bij het onderwerp van gesprek, stel je de vraag:

Kun je me er alles over vertellen?

Waarom is dit zo belangrijk? Het lijkt een simpele vraag, maar het geeft het kind de gelegenheid en de ruimte om alles op tafel te leggen wat hij of zij erover weet en kan herinneren. Niet alleen een klein beetje, nee álles kan hij erover vertellen. Bovendien wordt het kind niet gestuurd door de vragen hoe, wat, wie, waar of waarom. Loopt het kind vast, of roept het verhaal meer vragen bij je op, dan kun je (naast een gevoelsreflectie te geven met wat je opvalt en terug te geven wat je net hebt gehoord) vervolgen met…

Kun je daar wat meer over vertellen?

Aan jou de taak om het gesprek open, transparant, eerlijk en veilig te laten verlopen. Je hoeft er nog geen conclusies aan te verbinden of mensen te beschuldigen. Maar het uiten van jouw zorgen en het voeren van dit gesprek kan het begin zijn van een grote verandering voor het kind. Zelfs als het kind besluit niks te zeggen laat je een kind weten dat je het kind serieus neemt en aandacht voor hem of haar hebt. Dit kan later nog een positief effect hebben op vervolgstappen, waar je niet eens meer persoonlijk bij betrokken hoeft te zijn. Je hebt iets toegevoegd aan het spreekwoordelijke schatkistje van een kind.

Tenslotte is het van groot belang vooral niet te pushen bij het kind. Wil een kind niet verder vertellen, en geeft het kind dat verbaal of non-verbaal aan, respecteer dat dan. Ook al is dat soms lastig omdat je bepaalde informatie nodig hebt of denkt nodig te hebben om het kind bijvoorbeeld te beschermen. Bij kinderen die mishandeld of misbruikt worden is het respecteren van grenzen nóg belangrijker omdat dit voor hen vaak (nog) geen vanzelfsprekendheid is.

Wat zijn jouw ervaringen met dit soort gesprekken? Heb je wat aan deze tips? Ik ben heel benieuwd naar jouw ervaringen. Reageer gerust op dit bericht in de comments of op mijn Facebookpagina of deel dit bericht met jou netwerk door de buttons hieronder te gebruiken.