7 tips om kinderen (seksueel) weerbaarder te maken

Wat zou het mooi zijn als alle kinderen in ieder geval zouden weten dat hun lijf van hen is en ze altijd ´nee´ kunnen en durven zeggen. Ik ben een vrouw met een missie en doe mijn uiterste best zoveel mogelijk (professionele) opvoeders hierbij te betrekken. Helaas zijn kinderen te vaak niet (seksueel) weerbaar genoeg, waardoor ze een nog grotere kans lopen om slachtoffer te worden van seksueel misbruik.

Als expert op het gebied van het bespreekbaar maken van seksualiteit, misbruik en andere vormen van kindermishandeling, maar zeker ook als moeder, gaat mij dit onderwerp aan het hart. Het is mijn missie om een generatie kinderen groot te brengen die in een klimaat opgroeien waarin seksualiteit, intimiteit, relaties en het eigen lijf aan de orde van de dag komen. Een klimaat waarin ze zich veilig en zelfverzekerd kunnen voelen.

Uiteraard hoop ik dat ‘onze’ kinderen niks ergs overkomt, en al helemáál geen seksueel misbruik of ander geweld! Maar mijn grootste wens is dat wanneer dit toch gebeurt, ze dan altijd bij iemand terecht kunnen. En als ze even niet naar papa of mama willen, dan hoop ik dat ze altijd bij een juf, arts of andere volwassene terecht kunnen. Dat ze iemand vinden die precies weet hoe hij of zij moet handelen. Zodat hetgeen wat moet stoppen ook stopt.

Als mens, professional en ook moeder streef ik naar een generatie kinderen die zo weerbaar mogelijk is. En natuurlijk maken weerbare kinderen soms nog steeds seksueel misbruik mee en kunnen zelfs de meest weerbare kinderen hier soms niet tegenop, omdat plegers van misbruik meestal zeer manipulatief, geniepig en slim zijn in het plegen van het misbruik. Toch geloof ik er heilig in dat weerbaar zijn in ieder geval helpt net als dat kinderen de ruimte voelen over dit soort zaken te mogen praten.

We zeggen als volwassenen wel tegen kinderen dat ze ´nee´ moeten zeggen als ze iets niet willen, maar echt structureel en constructief werken aan de weerbaarheid van kinderen gebeurt nog veel te weinig. Vaak starten we met het weerbaar maken als de puberteit zich aandient of wanneer er al iets naars is gebeurd op seksueel gebied. Het is hard om te zeggen, maar in beide gevallen ben je te laat en kan het verstrekkende gevolgen hebben voor het kind.

Het zou daarom al enorm helpen als er structureel aandacht zou zijn voor seksuele weerbaarheid op de kinderopvang, in de jeugdgezondheidszorg, het onderwijs, bij medici, in de zorg en welzijn en bij ouders/opvoeders zelf.

Bekijk mijn video waarin ik vertel hoe jij concreet kunt werken aan de (seksuele) weerbaarheid van ‘onze’ kinderen.

Overigens zeg ik niet dat kinderen nooit slachtoffer kunnen worden als ze seksueel weerbaar zijn. Kinderen kunnen enorm (seksueel) weerbaar zijn, hierover durven spreken en toch slachtoffer worden. In mijn optiek kan het helpen, maar kinderen zijn natuurlijk nooit schuldig wanneer zij toch slachtoffer zijn geworden van seksueel misbruik of ander geweld.

Enkele belangrijke tips voor (professionele) opvoeders:

Geef het geslachtsdeel een herkenbare naam en geef aan dat er meerdere namen voor zijn en benoem deze ook.
Maak seksualiteit een ‘gewoon’ onderwerp waarover gesproken mag worden. Doe dit vanaf baby af aan.
Reageer op vragen en behoefte van het kind en speel daarop in. Als een kind naar een geslachtsdeel wijst, benoem deze en vertel wie er wel/niet aan mag zitten. ‘Dat is papa’s piemel en daar mag alleen papa aankomen. Zo mag ook niemand aan jou piemel of vagina aanraken zonder jouw toestemming’.
Geef het goede voorbeeld in hoe je omgaat met het lijf van een ander. Raak zelf ook niet zonder toestemming of uitleg een geslachtdeel of anus aan. Leg uit wanneer dit nodig is voor een bijvoorbeeld medische handeling.
Wanneer er sprake is geweest van seksuele grensoverschrijdingen of een vermoeden dat dit zo is, zet een kind dan niet onder druk. Benoem je zorg, maar geef het kind de ruimte zelf met het verhaal te komen.
Leer een kind dat het kind zelf grenzen mag aangeven bij wat er met zijn of haar lijf gebeurt. Een kind van vijf die doktertje wil spelen hoeft niet zijn broek uit te trekken als zijn vriendje dat vraagt. Om bijvoorbeeld een nep thermometer te gebruiken.
Leer dat een kind ´nee´ mag zeggen en iemand mag afwijzen (verbaal en non-verbaal) op het moment dat iemand iets van plan is wat het kind niet wil.

Wat doe jij als professional of opvoeder ten aanzien van de (seksuele) weerbaarheid? Heb jij nog aanvullende tips? Laat het me weten in een reactie hieronder.

Voel je vrij om mijn blog verder te delen via mail of via één van de social media buttons hieronder, want op deze manier kunnen meer mensen de kans krijgen mee te bouwen aan een sterkere generatie kinderen!

P.S.S: Heb je al één van mijn inspirerende e-books gedownload voor professionals: Zeg néé tegen seksueel misbruik bij kinderen, het Spiekbriefje over het voeren van een zorggesprek met ouders, de Checklist Meldcodeproof die jou als professional kan helpen zorgvuldig te handelen bij een vermoeden van kindermishandeling of huiselijk geweld.